Historia powstania firmy Leica: Instytut optyczny w Wetzlar
Początki firmy Leica sięgają połowy XIX wieku, kiedy to u podnóża gór, w mieście Wetzlar został założony Optisches Institut Carl Kellner. Jego twórcą był Carl Kellner mechanik i matematyk samouk, który w 1849 roku wymyślił nową formułę optyczną. Zaprojektowany przez młodego, zaledwie 23-letniego człowieka nowy ortoskopowy okular achromatyczny pozwolił na pokazanie obrazu we właściwej perspektywie.
Nowo powstały instytut optyczny rozpoczął produkcję teleskopów, które cieszyły się uznaniem w świecie nauki. Biznes postanowiono poszerzyć o produkcję mikroskopów, co okazało się strzałem w dziesiątkę! Już w 1853 roku ich produkcja przewyższała liczebnie teleskopy, a od 1855 roku postanowiono całkowicie skupić się na produkcji mikroskopów.
Rok 1855, to nie tylko zmiany w instytucie optycznym. To także rok śmierci Carla Kellnera, który w wieku 29 lat umiera na gruźlicę. Biznes prowadzi dalej jego żona wraz ze wspólnikiem Friedrichem Christianem Belthle. Wkrótce Belthle żeni się z wdową po swoim partnerze biznesowym i zmienia nazwę firmy na Optisches Institut Kellner und Belthe. w Działalność firmy nabiera rozpędu w 1864 roku wraz z pojawieniem się w niej 22-letniego Ernsta Leitza
W dniu pojawienia się w instytucie optycznym w Wetzlar, Ernst Leitz miał za sobą kilka lat doświadczenia w składaniu szwajcarskich zegarków, potrafił także budować wysokiej klasy przyrządy optyczne służące do badań fizycznych i chemicznych. W 1865 roku był już wspólnikiem Belthlea, a wraz z jego śmiercią w 1869 roku przejął całą firmę zmieniając jej nazwę na Institut von Ernst Leitz.
Leitz wprowadził szereg zmian, które miały kluczowe znaczenie dla sukcesu firmy. Instytut optyczny przeszedł całkowitą reorganizację – z produkcji indywidualnej na seryjną co znacząco zwiększyło sprzedaż po 1871 roku. Mimo seryjnej produkcji Ernst Leitz był otwarty na potrzeby swoich klientów i chętnie dopasowywał swoje produkty do ich specyficznych potrzeb. Mikroskopy powstawały dla zastosowań biomedycznych i przemysłowych co wymagało ich ciągłe udoskonalanie.
Na przestrzeni lat, mikroskopy z Wetzlar otrzymały dodatkowe źródła światła, udoskonaloną optykę oraz ortoskopowy okular achromatyczny. Dzięki temu firma osiągnęła duży sukces. O jego skali najlepiej niech świadczy fakt, że w 1880 roku firma produkowała już 500 mikroskopów rocznie, a produkcja przez cały czas wzrastała. W 1887 roku sprzedano 10 000 urządzeń, a z końcem 1899 roku 50 000 sztuk. Jubileuszowy, stutysięczny egzemplarz otrzymał bakteriolog Robert Koch w 1907 roku.
W 1887 roku w fabryce w Wetzlar zatrudniono matematyka Carla Metza, który miał zająć się projektowaniem soczewek. Tym samym instytut optyczny Leitza jako pierwsza firma optyczna zrezygnował z metody prób i błędów, powszechnie stosowanej przez konkurencyjne firmy, a skupił się tworzeniu nowych produktów w oparciu o opisane m. in. przez Gauss’a modele matematyczne. Była to dobra decyzja, która zaowocowała tworzeniem precyzyjnych urządzeń o najwyższej jakości.
Ernst Leitz miał dwóch synów, których bardzo szybko wprowadził do swojej firmy. Mimo, że żaden z nich nie miał formalnego wykształcenia w dziedzinie optyki, dzięki praktykom odbytym w firmie ojca posiedli wiedzę, która pozwoliła im z sukcesem rozwijać nowe gałęzie przedsiębiorstwa. Starszy z synów – Ludwig – skupił się na konstruowaniu aparatów do mikrofotografii, wtedy dziedziny zupełnie nowej. Dzięki temu, te specjalistyczne urządzenia pojawiły się w ofercie firmy na długo przed powstaniem aparatu fotograficznego Leica. Pierwsze aparaty mieszkowe wykonane z drewna i mosiądzu opuściły fabrykę w Wetzlar w 1886 roku. Aparaty te montowano pionowo do ściany, dzięki czemu można było pod nimi umieścić mikroskop.
Wkrótce w ofercie pojawiły się także aparaty mieszkowe przeznaczone dla foto-entuzjastów. Nie były to jednak konstrukcje z Wetzlar. Fabryka zlecała produkcję miecha innym podmiotom, a sama dbała o to, na czym znała się najlpiej – optykę. Obiektywy Leitz Summar były montowane w aparatach Klapp i Moment. Summar to 6-elementowa, symetryczna konstrukcja, opracowana i opatentowana przez wspomnianego już Carla Metza, który był szefem zespołu projektowego optyki w firmie Leitz.
Pod koniec XIX wieku, Instytut Optyczny imienia Ernsta Leitza w Wetzlar cieszył się światowym uznaniem. Oferował swoim klientom już nie tylko mikroskopy, ale także kilka różnych urządzeń optycznych. Na początku nowego stulecia wprowadził w swojej fabryce 8-godzinny dzień pracy oraz ubezpieczenie zdrowotne dla pracowników. Ludwig Leitz stał za poszerzeniem oferty firmy o projektory zdjęciowe i filmowe oraz o specjalistyczny sprzęt naukowy. Zajął się także wyprowadzaniem koncernu na szersze wody tworząc pierwsze oddziały zagraniczne. A co z Ernstem Leitzem II zapytacie? To on połączył swoją pasję jaką było myślistwo, z pracą nad lornetkami. W 1907 roku, po trzech latach badań Instytut optyczny w Wetzlar wprowadził do swojej oferty lornetkę Leitz Binocle 6 x 18.
W drugiej dekadzie XX w. sytuacja ekonomiczna Instytut Optycznego w Wetzlar była tragiczna. Wraz ze śmiercią Ernsta Leitza w 1920 roku los firmy spoczął w rękach jego syna Ernsta Leitza II. I kto wie jak potoczył by się dalszy los firmy, gdyby nie Oskar Barnack – specjalista od mechaniki precyzyjnej, który na zaproszenie Leitza seniora zadomowił się w Wetzlar w 1911 roku. Ale to już inna historia.
